Paylaşım

Bu yazımızda AutoCAD yardımı ile basit bir saat kadranı çizmeyi öğreneceğiz. Bu tür alıştırmaları yapmaktaki amaç daha önce öğrendiğimiz LINE, CIRCLE, ARRAY, ERASE, MOVE, ROTATE, LAYER gibi komutları ve OSNAP, POLAR ve RELATIVE koordinat girişleri gibi değişik çizim yardımcılarını bir arada kullanmak ve çizim
stratejisi geliştirmenize yardımcı olmaktır. Yazımızı hazırlarken AutoCAD 2009 kullandık. Ancak kullanılan tüm komutlar AutoCAD’in tüm versiyonlarında çalışmaktadır. Bu bakımdan açıklamalarımızda komutun elle girişini de vereceğiz.

Öncelikle kullanacağımız katmanları yaratalım. Şekil 1′deki listede katman isimlerini ve özelliklerini göreceksiniz.

Şekil.1

Daha sonra merkezinden faydalanmak için bir eksen takımı çizelim. Eksen takımını çizerken karar vermemiz gereken şey kadranın çapının ne olacağıdır. Çizimimizde kadran çapını 100 birim kabul edeceğiz. Eksen takımının bundan biraz daha uzun olması gerektiğini düşünürsek 110 birim uzunluğunda biri birine 90 derece açıyla duran iki çizgi işimizi görecektir. İlk çizgiyi çizmek kolay. Yatay olanı esas alıp LINE komutuna girelim ve ilk noktayı ekranda herhangi bir yeri seçerek işaretleyelim. İkinci nokta için POLAR TRACKING özelliğinden faydalanarak sağ yöne doğru 0 dereceye kilitlenip 110 uzunluğu klavyeden girip ENTER tuşuna basmamız yeterli (Şekil 2).

Şekil.2

Daha sonra tekrar ENTER tuşuna basıp çizgi komutunu bitiriyoruz. Bir çizgiyi pratik olarak nasıl eksen takımına dönüştürdüğümüz hakkında detaylı bir yazı hazırlamıştık. Aynı yazıda bir de LISP programcığı verip tek dokunuşta bunu yapabilecek bir yardımcıyı anlatmıştık. Eksen takımımızı oluşturduktan sonra 50 yarıçaplı dairemizi çizelim (Şekil 3)

Şekil.3

Çizim elemanlarımızı kullanmadan önce ilgili katmana geçmiş olmanız gerekiyor. Önceden yarattığımız katmanları, katman listesinden seçmemiz yeterli olacak (Şekil 4).

Şekil.4

Buraya kadar işin kolay kısmıydı. Buradan sonra 5 dk bölücülerini kadrana yerleştireceğiz. Bu işlem de kolay, ancak biraz el oyalayacak. En pratik şekilde nasıl yapacağımız da zaten bu yazımızın konusu. Şimdi 1×5 birim ebadında bir dikdörtgen çizelim (Şekil 5).

Şekil.5

Dikdörtgen çizimini kolayca yapan komut RECTANGLE. Komut satırından REC yazıp ENTER tuşuna basarak komuta girebilirsiniz. Komut iki köşesini gösterdiğinizde bir dikdörtgen çiziyor. Dörtgenimizin sol alt köşesini ekranda herhangi bir yere işaretleyelim. Sonrasında ikinci köşe için göreceli koordinatlardan faydalanarak @1,5 yazıp ENTER tuşuna basalım. Dikdörtgenimiz bu aşamada hazır ancak olması gereken yerde değil. Bunu düzenlemek için de MOVE komutundan faydalanacağız. Önce dikdörtgeni üst kenarın ortasından (MIDPOINT) tutup kadran dairesinin saat 12 ye gelen kısmının eksen çizgisi ile kesiştiği yere (INTERSECTION POINT) taşıyalım (Şekil 6).

Şekil.6

Elbette bu işlem için MOVE komutu kullanıyoruz ve seçim işlemi tamamlandıktan sonra ‘Specify base point:’ sorusuna dörtgenimizin üst orta noktasını göstererek, ‘Specify second point or <use first point as displacement>:’ sorusuna da dairenin üst kısmındaki kesişim noktasını göstererek cevap veriyoruz. Daha sonra bu dikdörtgeni aşağı doğru (180 derece) 2 birim çekerek kadran dairesi ile temasının kesilmesini sağlayalım (Şekil 7).

Şekil.7

Şimdi bu dikdörtgeni ARRAY komutu ile 5 dk çizgilerinin hizalarına getirelim. ARRAY komutunda kullanmamız gereken ayarları Şekil 8′de görebilirsiniz.

Şekil.8

Merkez noktası olarak eksen takımımızın kesişme noktasını gösteriyoruz. ARRAY komutunda en çok yapılan hata nesne seçimini yapmayı unutmaktır. Sağ üst köşedeki ‘Select Objects’ butonunu kullanarak küçük dikdörtgenimizi seçebilirsiniz. Komutu ‘OK’ butonu ile bitirdiğinizde çiziminiz şekil 9′daki gibi olacaktır.

Şekil.9

Son olarak görece biraz daha zor olan dakika çizgilerini çizelim ve çizimimiz tamamlayalım. Buradaki güçlük 5 dk aralıklarda zaten kalın imleçlerin bulunmasıdır. Bizim doldurmamız gereken alan ise sadece 5 dk çizgilerinin arasında kalan 4 çizgidir. Öncelikle birinci beş dakikayı doldurup daha sonra bunu tüm kadrana yayalım. İlk olarak saat 12 kısmına çizgimizi çizelim (Şekil 10).

Şekil.10

Elbette bu ilk dakika çizgisinin burada olmaması gerekiyor. Gerçek yeri 360/60=6 derece sağ tarafta olmalı. Bunu sağlamak için de son çizdiğimiz nesneyi merkeze göre -6 derece döndürmemiz gerekiyor.

Şimdi şekil 11′i elde etmiş olmamız gerekiyor.

Şekil.11

Sondan bir önceki aşamada önce ilk 5dk aralığını dolduracağız. Komutumuz gene ARRAY. Ayarlarımız da şekil 12′deki gibi.

Şekil.12

Doldurulacak açının hesabı ise şöyle: (toplam eleman sayısı – 1) x ara açı yani 3 x -6 = -18 derece. Saat yönünde büyüyen açılar için eksi değerler kullandığımızı unutmayalım. Artık ilk 5 dk aralığımız doğru olarak doldu ve şekil 13′teki çizime ulaştık.

Şekil.13

En son aşama ise bu dört dakika çizgisini grup olarak kadran çevresince ARRAY komutu ile çoğaltmak. Ayarlarımız şöyle (Şekil 14).

Şekil.14

Unutmayın bu ekranda seçtiğiniz 4 çizgi ARRAY için 1 adet (grup) sayılıyor. Dolayısı ile toplam 12 adet grubu 360 derece ile diziyoruz. ARRAY komutunda seçtiğimiz grubu da toplam sayıya ekliyoruz. Bunu zaten biliyorsunuz. İşlem tamamlandığında eksen takımını silerek çizimimizi bitiriyoruz (Şekil 15).

Şekil.15

Kolay gelsin