autocad-xref-kullanimi-1

AutoCAD’de XREF Kullanımı 1

Köşemiz okurlarından Nilüfer Hn. yurt dışından gelen çizimlerinde yoğun olarakXREF kullanıldığını ve bu çizimlerle çalışma pratiğinin nasıl geliştirilmesi gerektiğini sormuş. Bu vesile ile ben de XREF komutunu bir yazı dizisi ile açıklamaya karar verdim. Yazıya başlamadan hemen önce örneğimizden bahsedelim :

Şekil.1

Örnek resmimizde yine okurlarımızdan Emine Hn.’ın çizdiği bir projeden tek bir oda görüyorsunuz. Çizim için kendisine teşekkür ederek hemen bu odanın içindeki tefrişe bir göz atalım (Şekil.2).

Şekil.2

Bu iki şekilde farklı iki çizim var. Yapacağımız şey bu iki çizimi aynı çizimde buluşturmak. Çoğu proje çizeri bu çizimi tek resimde ele alır. Yani tefriş ve mimari planı aynı çizimde hazırlar. Tek çizimde çalışmanın bazı faydaları olduğu gibi bir çok ta dezavantajı vardır. Ancak ayrı disiplinlerdeki çizimlerin farklı yapılarak, XREFile aynı çizimde birleştirilmesinde çok önemli faydalar vardır. Hemen bu faydaları sıralamaya çalışalım:

Öncelikle projelerde kat planları, örnekte gösterdiğim gibi tek odadan oluşmaz; çoğunlukla 20-100 mekânlı katlarla uğraşırız.
Bu denli kapsamlı projelerde tefriş, elektrik, mekanik ve statik çizimleri ayrı ekipler ile yönetilir. Ve işin doğası gereği her ekip kendi çizimini oluşturur.
Mimari çizim üzerinde yapılan değişiklikler, geleneksel yaklaşımda her ekibe haber verilerek, tek bir çizim halinde gönderilir ve ekipler kendi çizimlerini yenilemek zorunda kalırlar. XREF çözümünde ise yapılan değişiklikler doğrudan diğerleri tarafından görülebilir.
Diğer disiplinlerde yapılan çalışmalar, doğrudan ana çizime yansır.
Ana çizimde XREF ile birleştirilen tüm disiplinlere ait çizimler tek bir çizim elemanı sayıldığı için rahatça kontrol edilebilirler.
Revizyon kontrolleri rahatça yapılabilir.

Şimdi XREF olgusunun işleyiş mekanizmasına bir göz atalım :
OP-ROOM isminde ir projemiz var ve bir ameliyathaneyi temsil ediyor. Ana çizimimiz tamamen boş ve ismiOP-ROOM.dwg olsun. Mimari plânımız OP-ROOM-ARCH.dwg, ve tefriş planımız OP-ROOM-EQUIP.dwgolsun. Çizim isimlendirmesine dikkatinizi çekmem isterim (Şekil.3).

Şekil.3

İsimlendirmeden sonra hemen XREF komutunun işleyişine geçelim. Komuta XR kısaltması ile ya da ‘Insert/External References…’ menüsünden girebilirsiniz. Komuta girdiğinizde XREF paleti açılacak (Şekil.4).

Şekil.4

Paletin üst kısmında bir buton menüsü vardır. En soldaki buton bir pull-down butondur ve Çizim, Resim ya da DWF dosyası iliştirme (attach) işlemi için kullanılır. Biz bu aşamada çizim ile ilgilendiğimizden ‘ATTACH DWG…’ seçeneği ile OP-ROOM-ARCH.dwg çizimini seçelim. Çizimi gösterdikten hemen sonraINSERT komutuna benzeyen bir pencere açılacaktır. Unutmayın XREF aslında gelişmiş bir bloktur ve çizimde de bir blok gibi davranır, sadece ek özelliklere sahiptir (Şekil.5).

Şekil.5

Pencerenin üst kısmında çizimin dosya yolu, referans tipi ve dosya yolu saklama tipi belirtilmektedir.Diğer kısımlar INSERT penceresi ile aynıdır. Bu aşamada referans tipi ‘Attachment’ olacak. ‘Overlay’ altlık olarak kullanmak istediğiniz çizimlerde kullanılır ve davranışı tamamiyle farklıdır. ‘Path type’ ise, çiziminize iliştireceğiniz diğer çizimin dosya yolu bilgisinin nasıl saklanacağını belirler. ‘Full path’ seçildiğinde, dosya ismi tüm dizin ismi ile kaydedilir. Bu durumda çiziminizi bir başka yere gönderdiğinizde aynı klasör yapısının yeni bilgisayarda da bulunması gerekir. ‘Relative path’ seçtiğinizde, alt çizimlerin ana çizimle aynı dizinde bulunduğunu belirtmiş olursunuz ki en doğru yaklaşım budur. Ayarlardan sonra XREFbloğunuzu çizime 0,0 noktasından yerleştirin. Yerleşim noktası ve alt disiplin çizimlerinin orijin noktasının biri birleri çakışmış olması gerektiğini hatırlatmama gerek yok sanırım. Aynı işlemi OP-ROOM-EQUIP.dwgçizimi için de tamamlayalım. Çiziminiz Şekil.6’daki gibi görünecektir.

Şekil.6

Asıl sihir bu aşamadan sonra başlıyor. Şimdi OP-ROOM-EQUIP.dwg çizimini açıp yataklardan birinin yerini değiştirerek çizimi saklayalım (Şekil.7).

Şekil.7

Şimdi bu çizimi kapatıp ana çizime dönelim. XREF penceresinden OP-ROOM-EQUIP.dwg çizimini konsept menüsüne (üzerine farenin sağ tuşu ile basarak) girelim ve ‘Reload’ seçeneğini işaretleyelim (Şekil.8).

Şekil.8